Wie bepaalt de koers
Bij verandering ontstaan er bijna altijd vocale minderheden die hun zorgen uitspreken over de voorgenomen of ingeslagen route. Hun stem echoot extra hard omdat er een stille meerderheid is die zich niet openlijk uitspreekt over de verandering.
Even los van de vraag of deze vocale minderheid ”gelijk” heeft, kent het negeren of erger monddood maken van deze groep, een enorm afbreukrisico. Neem het volgende voorbeeld.
Stel een organisatie maakt onder de druk van externe ontwikkelingen een strategische draai. Vaak is deze koerswijziging in een beperkte groep leiders bedacht en besloten. Die groep streeft onder de externe druk al snel naar interne overeenstemming. Vervolgens nemen deze leiders de organisatie mee in het besluit.
Weerstand
In de communicatie weten ze dat er ”weerstand” kan ontstaan. Ergens is er bewustzijn dat het draagvlak belangrijk is maar écht ruimte voor een andere route is er niet. Dat kunnen ze natuurlijk niet hardop zeggen dus gaan ze over, zonder hier echt over te spreken, tot een communicatiestrategie die iedere vorm van variëteit uitsluit.
Dat klinkt zoiets als ”het is heel belangrijk dat we deze draai maken, als we dit niet doen dan hebben WE (lees jullie) een heel groot probleem, maar laat vooral aan jouw leidinggevende weten wat je zorgen zijn”.
Hiermee maak je de vocale minderheid die sensitief is voor de risico’s die anderen niet zien omdat zij een uniek perspectief hebben monddood. Je uitspreken tegen deze strategische richting is per direct zeer onwaarschijnlijk. Maar omdat ”gezegd dat jij je wel moet uitspreken” ligt de verantwoordelijkheid opeens bij deze groep in plaats van bij de leiders.
Hiermee worden de zwakke signalen die ó zo belangrijk zijn in verandering weggemaakt. De verandering zal worden ingezet maar de échte risico’s komen vaak veel te laat, soms achteraf in onderzoeksrapporten, naar boven.
Wat kun je hiertegen doen?
In het kort:
- Organiseer diversiteit van denken
- Borg de sociale veiligheid
- Investeer in moreel leiderschap
Dit zijn drie strategische thema’s voor verandergezinde professionals. Hun taak zal de komende jaren maatschappelijk gezien steeds belangrijker worden als vrees ik dat we dit pas achteraf zullen inzien…
