De impact? Organisatiecultuur móét meebewegen. Maar niet iedere organisatie is daarmee bezig.
AI maakt cultuurontwikkeling een urgent vraagstuk
Organisaties die AI slim inzetten, merken het snel: processen versnellen, rollen veranderen, verwachtingen verschuiven. Maar de grootste bottleneck is zelden technologie. Het is vaak de organisatiecultuur.
Waarom? Omdat de invoering van AI op spanning kan komen te staan met de menselijke maat. Met onze vastgezette definities van organiseren.
- Medewerkers voelen zich overbodig,
- Teams missen psychologische veiligheid om te experimenteren,
- Leiders weten niet hoe ze moeten sturen op iets dat ze zelf nog niet snappen.
Cultuur bepaalt of AI leidt tot vooruitgang of verlamming. In die zin hebben de twee sterke overeenkomsten. Er komt voor een groot deel uit wat je erin stopt zonder dat duidelijk is waar het precies vandaan komt.
Van weerstand naar wendbaarheid
De implementatie van AI roept klassiek ”verander-gedrag” op met de nodige weerstand als uitkomst. Maar wat als we die niet proberen te vermijden, maar juist gebruiken als startpunt voor cultuurontwikkeling? Startpunt voor een meer fundamenteel gesprek over hoe we als organisaties willen omgaan met impact van technologische ontwikkelingen.
Daarom is het voor organisaties slim om te werken aan het versterken van:
Psychologische veiligheid (verklaring), zodat fouten leerzaam zijn.
Strategische verbeeldingskracht (vooruitgang), zodat medewerkers toekomstscenario’s durven bouwen.
Waarden-gedreven gedrag (verbinding), zodat AI niet de koers bepaalt, maar versterkt wat al belangrijk is.
AI vraagt juist om menselijke kracht
AI heeft zeker zijn bedenkelijke kanten. We hebben nog veel te leren en ontwikkelen rondom deze technologische vloedgolf, maar voorlopig is de geest uit de fles. AI hoeft echter geen bedreiging te zijn, tenzij je organisatiecultuur is gebouwd op controle, geheimhouding en voorspelbaarheid. Dan kraakt het fundament.
Maar als je cultuur uitgaat van vertrouwen, leren en betekenis, dan is AI mogelijk dé versneller waar je op hebt gewacht.
Misschien is de belangrijkste vraag niet: “Wat kan AI voor ons doen?” Maar:
“Welke cultuur hebben we nodig om het volle potentieel van mens én machine te benutten?”
